Foto NHD. 21/5/22 Niet eerder waren de coalitie-onderhandelingen in Drechterland zo lastig en langdurig als na de verkiezingen van 16 maart jl. In het verleden was op de verkiezingsavond vaak al wel duidelijk hoe de kaarten geschud zouden worden. Nu dus niet. De kiezer heeft het ons moeilijk gemaakt. Er zijn vele combinaties van partijen mogelijk om tot een meerderheid in de raad te komen.
Kort na de verkiezingsdag nam de grootste winnaar SPD het initiatief om de onderhandelingen te starten. Het CDA was nog steeds in stemmenaantal (nipt) de grootste partij, maar had wel 2 zetels verloren. Dat initiatief leek ook ons dus alleszins redelijk.
Na een aantal gespreksronden bleek dat SPD en CDA elkaar hadden gevonden. De andere partijen werd de vraag voorgelegd of ze met hen mee wilden doen in een coalitie. PDL zag dat niet zitten. Wij zagen met beiden de nodige inhoudelijke verschillen, en om redenen van stabiliteit wilden wij graag met de VVD blijven samenwerken. Dat was ons de afgelopen periode goed bevallen, terwijl er in de samenwerking met voormalig coalitiegenoot CDA de nodige strubbelingen waren geweest. Vervolgens bleek dat ook de VVD en GBD niet wilden aansluiten bij de combinatie SPD en CDA.
VVD , GBD en Progressief Drechterland hebben elkaar toen in de ogen gekeken met de vraag of zij samen een coalitie zouden kunnen vormen. Weliswaar met de kleinst mogelijke meerderheid van 9 zetels, maar op dat moment was dat de situatie. Op 10 april jl. is het besluit daartoe genomen. Dit leidde tot nogal wat wilde en onbeheerste reacties. Alsof men nog niet begrepen had dat het in een democratie gaat om het vinden van een meerderheid.
In een eerste oriënterend gesprek van PDL, VVD en GBD bleek dat er animo was voor een samenwerking. Dit werd spoedig gevolgd door twee goede gesprekken, waarbij in het laatste gesprek reeds een eerste belangrijk inhoudelijk onderwerp, namelijk woningbouw, werd besproken, waar we ook goed uit kwamen.
Een paar dagen later echter bereikte ons per mail het bericht dat GBD de samenwerking wilde beëindigen. Dit kwam voor ons als een donderslag bij heldere hemel. Onze vraag om uitleg werd niet beantwoord. Deze manoeuvre bleek binnen GBD ook voor de nodige opschudding te zorgen: hun frontman en lijsttrekker, goed voor meer dan een derde van alle stemmen, moest het veld ruimen, en heeft inmiddels zijn eigen fractie: ABD (Algemeen Belang Drechterland). Op dat moment had onze relatie met (het restant van) GBD natuurlijk een dieptepunt bereikt.
Na dit debacle was het logisch en terecht dat SPD en CDA de gesprekken weer overnamen. Zij hadden inmiddels twee informateurs in de armen genomen; de heren Beemsterboer (CDA) en Mantel (namens de SPD). De laatste kenden wij overigens al van eerdere gesprekken.
Wederom kregen wij de vraag voorgelegd of wij ons bij hen wilden aansluiten. Omdat een route met GBD was afgebroken, en SPD en CDA elkaar stevig bleven vasthouden, zetten wij in op een 4-partijen-coalitie van SPD, CDA , PDL en VVD. Onze voorkeur had eigenlijk de oude coalitie met alleen het CDA, maar dat was dus inmiddels een gepasseerd station. Dat accepteerden wij. Het was aan SPD en CDA om onze samenwerking met de VVD te accepteren. We zouden dan een zeer brede en stabiele coalitie hebben met 4 wethouders.
Deze optie wordt door de informateurs in eerste instantie afgewezen, hoewel het niet als een onmogelijkheid wordt beoordeeld.
In het verslag van de informateurs staan de nodige zinnen en insinuaties waar wij afstand van wensen te nemen. Met een kritische ondertoon wordt benoemd dat PDL en VVD elkaar maar blijven vasthouden. Maar voor CDA en SPD geldt dat natuurlijk net zo goed. Dit is meten met twee maten.
Ernstiger vinden wij de opmerking dat indien er een brede coalitie zou worden gevormd, wij toch zouden blijven proberen om die coalitie van binnenuit te ondergraven. Daar spreekt helaas een stevige portie wantrouwen uit hetgeen wij zeer betreuren.
Het advies van de partijgebonden informateurs vinden wij niet objectief. Ons eerdere voorstel voor een onafhankelijke informateur was toch wel verstandig denken wij.
Al met al kiezen SPD en CDA nu voor een coalitie met (het restant van) GBD. Een smalle basis en veel onervarenheid. Wij zullen het kritisch opbouwend volgen.