Motie dementievriendelijke gemeente
Tijdens de behandeling van de kadernota diende Progressief Drechterland een motie in voor een dementievriendelijke gemeente. Wij willen graag dat de gemeente meer aandacht gaat schenken aan en begrip gaat kweken voor deze groeiende groep mensen. Wij beweren niet dat de zorg voor dementen niet goed is geregeld. Het gaat ons vooral om de bewustwording bij Drechterlanders die hier in hun directe omgeving, maar ook in de openbare ruimte, steeds meer mee te maken zullen gaan krijgen. Daarnaast kunnen medewerkers van de gemeente getraind worden in de omgang met dementerenden. Tevens kunnen in de openbare ruimte aanpassingen worden gedaan opdat dementerenden beter hun weg vinden. En er kan voorlichting worden gegeven aan verenigingen en mantelzorgers.
In de raadsvergadering van juni staakten de stemmen. Dat betekent dat het onderwerp in september weer op tafel komt, en dan maakt de motie een goede kans.
Wat is dementievriendelijk?
Maar liefst 70% van de mensen met dementie woont thuis en wil daar ook graag blijven wonen. Gezien de drastische toename van het aantal mensen met dementie en de veranderingen in ons zorgstelsel wordt verwacht dat het aantal thuiswonende mensen met dementie zal stijgen naar 80%.
Samen met gemeenten, organisaties, Alzheimerafdelingen en vrijwilligers willen we dat mensen met allerlei soorten geheugenproblemen, zoals dementie, voor zover dat mogelijk is gewoon mee kunnen blijven doen in de samenleving. Op deze manier kunnen ze hun leven blijven leiden zoals ze dat al deden en geaccepteerd worden door hun omgeving. Het concept Dementievriendelijke gemeente of gemeenschap (DVG) biedt hiertoe concrete handreikingen (Bron: http://www.dementievriendelijk.nl/)
Cijfers en feiten
Het is de taak van gemeenten om mensen met dementie de juiste zorg en ondersteuning te bieden. Dit is geregeld in de Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo 2015).
Voor Drechterland geldt dat er in 2010 224 dementerenden waren, in 2011-237 (+6%). Naar verwachting zijn dat er in 2020 348 (+55%), in 2030 558 (+149%) en in 2040 713 (+218%).( Prognose aantal mensen met dementie per gemeente)
Bron: TNO op basis van CBS, in opdracht van Alzheimer Nederland
Een significante stijging. Met in ons achterhoofd dat de Rijksoverheid en gemeenten willen dat wij als maatschappij meer zelfredzaam worden en langer zelfstandig blijven, is het van belang dat er handvatten worden aangereikt hoe burgers en ambtenaren beter met deze groep mensen kan omgaan.
Een groeiend percentage van de inwoners van Nederland is 65+. Het percentage ouderen in Drechterland is zelfs hoger dan in de rest van Nederland. 20% van de inwoners van Drechterland is 65 jaar of ouder. (3881 personen ) Geschat wordt dat van alle mensen tussen de 65 en 69 jaar ongeveer 1,5% aan een vorm van dementie lijdt. Van de mensen van boven de 80 jaar, heeft ruim 20% dementie en van de mensen boven de 90 jaar zelfs 40%.1 op de 5 mensen krijgt op enig moment een vorm van dementie. Rondom iedere persoon met dementie staan gemiddeld 3 mantelzorgers.
Dementie is niet een specifieke ouderdomsziekte, al komt deze wel het meest bij ouderen voor.
In Nederland hebben ongeveer 12.000 mensen dementie die jonger zijn dan 65 jaar.
Dementie op jongere leeftijd begint meestal zo rond de 40 jaar.
Wat betekent dit in de praktijk
Ten eerste is bewustwording en aandacht voor de dementerenden en mantelzorgers nodig. Het vergroten van kennis bij groepen die dagelijks met dementerenden te maken kunnen krijgen zoals ondernemers, (buurt)verenigingen, clubs, ambtenaren, etc..
Voor mensen met dementie is het van belang dat hun omgeving hen ‘vertelt’ wat er van ze verwacht wordt of waar ze heen gaan. Je kan het een beetje zien als een ondertiteling.
De omgeving of het gedrag van de ander is de ondertiteling voor de persoon met dementie (maar overigens ook voor personen met een verstandelijke beperking).
Stel dat je bijvoorbeeld samen met iemand met dementie een wandeling gaat maken, dan is het goed om de ander zijn/haar jas te geven en gelijk ook in het zicht van de ander je eigen jas aan te trekken. “Dit is de bedoeling, dit moet je er mee doen”. In een bepaalde fase van dementie is het voor mensen erg fijn als ze het gedrag van de ander kunnen kopiëren.
Ten tweede kan de ruimte zo worden ingericht dat een dementerende (maar ook bijvoorbeeld een persoon met een verstandelijke beperking) beter zijn/haar weg kan vinden. Bijvoorbeeld kleurgebruik kan voor dementerenden verschil maken. Te denken valt aan een donkere streep in de tegels achter het toilet. Kom je een toilet binnen dan wordt je oog daarheen getrokken, “oh ja, daar is de wc, daar was ik naar toe aan het gaan”.
Ook een zwarte bril op een toilet kan helpen, “oh ja, daar moet ik gaan zitten.”
Dit kan ook worden doorgevoerd in de buitenruimte. Bijvoorbeeld een afwijkende kleur streep op de stoep helpt de ‘lijn’ te houden. Zwarte vlakken in grijze oppervlakken lijken daarentegen voor mensen met dementie vaak kuilen/gaten en kunnen angst veroorzaken.
Plaatjes begrijpen vraagt minder van iemand zijn cognitieve vaardigheden dan lezen. Voor mensen met dementie zijn foto’s en eenvoudige pictogrammen goede verwijzers. (“een pijl, daar moet ik heen.”)
Of … als je op een terras koffie drinkt is het fijn als de terrashouder de kopjes die leeg zijn laat staan. “Dan weet je hoeveel je gehad hebt, dus hoeveel je er moet betalen.”
Over deze “ondertiteling” wordt naar onze mening bij een dementievriendelijke gemeente nagedacht. Dit nadenken geeft richting aan allerhande inrichtingsvraagstukken in de algemene en openbare ruimten maar geeft ook richting aan het denken bij het nemen van beslissingen over te bieden zorg hierover en hoe je dit doet. Hierover worden in dit soort gemeenten trainingen en cursussen aangeboden, aan gemeenteambtenaren, mantelzorgers, ondernemers enz.
Kortom, laten we van Drechterland een dementievriendelijke gemeente maken!
Meer informatie is onder andere te vinden op de volgende websites
http://www.dementievriendelijk.nl