INITIATIEFRAADSVOORSTEL VISIE OP DE DIJK (Progressief Drechterland)
Raadsvergadering: 22 maart 2021
Onderwerp: Zuiderdijk in Drechterland – visie op de omgeving
Agendapunt: Initiatiefvoorstel PDL Visie op de dijk (2021-10)
Ingediend door: Progressief Drechterland - J.C.N. Wagenaar
INLEIDING
Onze landschappelijke parel
Met de Zuiderdijk heeft Drechterland een uniek landschapselement binnen haar gemeentegrenzen.
Los van de waterkerende functie is de monumentale slingerende dijk een ware parel, die we allemaal koesteren. Aan de ene kant het ruime water van de voormalige Zuiderzee met al haar kleurschakeringen, aan de andere kant de diverse dorpsgezichten en de vele natuurgebiedjes. Dit inzicht wordt door velen gedeeld en dat zien we ook terug in verschillende beleidsdocumenten.
Progressief Drechterland zag het als een mooie opdracht om voor de Zuiderdijk relevante nota’s, visies etc. door te nemen en met elkaar te vergelijken, om vervolgens een samenhangende visie te formuleren. Deze visie kan als bouwsteen gebruikt worden voor de nog te ontwikkelen Omgevingsvisie voor Drechterland. De instandhouding en bescherming van het alom gewaardeerde kleinschalige weidse landschap speelt wat ons betreft in die visie een cruciale rol. Hieraan willen wij duidelijke richtlijnen en uitgangspunten koppelen over hoe om te gaan met de dijk en zijn directe omgeving.
De afgelopen tijd waren hiervoor meerdere aanleidingen. Meest duidelijk was wel de toenemende kritiek op de overlast van met name motoren. Vooral op mooie zondagen ondervinden zowel aanwonenden als ‘stille’ recreanten hiervan grote hinder.
Daarnaast is er de nodige reuring geweest rond plannen voor een vakantiepark in Wijdenes vlakbij de dijk. En bij tijd en wijle komen er plannen en/of ideeën langs voor mogelijke buitendijkse ontwikkelingen. Dit waren voor PDL belangrijke redenen om een visie op de dijk te ontwikkelen.
SAMENVATTING NOTA
De complete visienota is een lijvig document van ongeveer 30 pagina’s. Hieronder een samenvatting.
Een uniek landschap in Westfriesland
In dit eerste hoofdstuk beschrijven wij het unieke en prachtige karakter van ‘onze dijk’: het met bloemen getooide groene lint met de vele bochten en wisselende vergezichten. Er wordt kort ingegaan op de ontstaansgeschiedenis: aan bod komen de binnendijkse kleiputten, gemalen en natuurlijk de dorpen en haar historische gebouwen. Dit alles maakt de dijk zeer aantrekkelijk voor recreanten. De vraag is hoe wij de balans bewaken tussen recreatie enerzijds en de bescherming van het unieke landschap anderzijds?
Bescherming en benutting van kansen
De populariteit van de dijk heeft een ernstige keerzijde. Op mooie dagen, met name in het weekeinde, kan het er erg druk zijn. En dan doelen we vooral op de veel overlast veroorzakende motoren en auto’s, met soms zelfs gevaarlijke situaties voor de overige recreanten. Daarnaast worden er soms ideeën geuit om meer recreatieve voorzieningen langs de dijk te realiseren. Hoeveel kan de dijk en directe omgeving hebben voordat het huidige karakter van rust en natuur verdwijnt? Dit punt verdient wat ons betreft expliciete aandacht.
De begrenzing van het dijklandschap Zuiderdijk
Het is wel zaak om helder te definiëren wat we onder de ‘dijk en haar omgeving’ verstaan.
Het gaat kort gezegd om de dijk op Drechterlands grondgebied inclusief ons deel van het Markermeer en een zone van 500 meter landinwaarts.
Analyse van het ‘staande’ beleid
In dit wat langere hoofdstuk passeren de nodige relevante beleidsstukken en nota’s de revue. Twee belangrijke documenten, namelijk de Structuurschets van Westfriesland en het Natuur- en Recreatieplan Westfriesland, zijn door ons grondig bestudeerd. Daarnaast hebben we ook andere documenten gelezen. Duidelijk is daaruit te concluderen dat er veel consensus bestaat over het unieke karakter van de Zuiderdijk en dat deze bescherming verdient.
Het ‘staande’ beleid houdt in dat de ontwikkeling van de agrarische sector dient te passen bij de landschappelijke waarden van het gebied. Derhalve zijn grootschalige ingrepen in het Dijklandschap niet gewenst.
Voorts wordt gekozen voor kleinschalige vormen van recreatie, waarvoor dus geen grootschalige voorzieningen nodig zijn. De dijk behoort het domein te zijn van de rustzoekende recreant.
Ondanks de duidelijke keuze voor behoud van landschappelijke waarden en kleinschaligheid, roept het Natuur- en Recreatieplan Westfriesland nog wel vragen op over welke keuzes op een aantal punten nu precies worden gemaakt. Wij geven in dit hoofdstuk expliciet aan wat ons betreft de keuzes van de gemeente Drechterland zouden moeten zijn.
Uit het plan omarmen wij onder meer de optimalisatie van fiets- en wandelroutes en de aanleg van drie kleinschalige strandjes.
Het beleid van de gemeente Drechterland volgt in hoge mate de relevante beleidsstukken, en heeft daarmee op hoofdlijnen onze instemming, met hier en daar nog enige richtinggevende aanvullingen.
Samenvatting beleidsopvattingen
In dit hoofdstuk expliciteren wij onze standpunten. In algemene zin onderschrijven wij vele inzichten zoals verwoord in genoemde nota’s, maar in dit hoofdstuk zetten wij nog wat punten op de i en vertalen wij de inzichten in concrete beleidsopvattingen, en in het verlengde hiervan de te onderzoeken mogelijkheden ter verdere verfraaiing van het gebied.
Slot
Met dit initiatief beoogt Progressief Drechterland te bewerkstelligen dat, hopelijk met instemming van een zo groot mogelijke raadsmeerderheid, het college aan de slag gaat met onze visie op het Dijklandschap en de daaruit voortvloeiende beleidsopvattingen en te ondernemen acties, zoals hieronder verwoord.
Ergo
Samenvattend verzoeken wij de volgende uitganspunten te onderschrijven en het college van b. en w. op te dragen hiermee aan de slag te gaan en de raad hierover te rapporteren:
Algemene waarden:
voor de Zuiderdijk en directe omgeving als kernwaarden uit te gaan van rust, ruimte en natuurbeleving
Recreatie:
vast te houden aan het motorvoertuigen-luw maken van de dijk zoals in het CUP reeds is verwoord
haar invloed bij het RSW aan te wenden om fiets- en wandelroutes op en langs de dijk te optimaliseren
aan te sturen op de realisatie van drie extra kleinschalige strandjes
Natuur:
in overleg met het HHNK de biodiversiteit op de dijk te verbeteren
initiatieven te ontplooien om de natuur, waaronder de kleiputten, langs de dijk te versterken, dit in overleg met de beherende instanties zoals Staatsbosbeheer en Landschap Noord-Holland
de omschakeling naar kleinschalige vormen van natuur-inclusieve landbouw in het dijklandschap te stimuleren Ruimte en cultuur:
toe te blijven zien op het behoud en de bescherming van cultuurhistorische elementen en dorpsgezichten
buitendijkse bouwwerken, los van tijdelijke voorzieningen, te weren
geen ontwikkelingen te faciliteren die haaks staan op het open, kleinschalige en romantische karakter van het dijklandschap
Tot slot:
de ‘visie op de dijk’ in te zetten als onderdeel van de nog te formuleren omgevingsvisie voor Drechterland
Hoogkarspel, 10 februari 2021.
Fractie Progressief Drechterland,
J.C.N. Wagenaar, D. van Gelderen, H.J.C. Gerrit